Δικαιολογίες, τέλος.

(Δημοσιεύθηκε στο "Βήμα", την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου)

Οι επίμονες και αγωνιώδεις προσπάθειες από πολλούς συμπολίτες μας – συχνά διαφορετικών κοινωνικών καταβολών ή αντιλήψεων περί λειτουργίας του κράτους και του βαθμού παρέμβασης του στην οικονομία- να ωθήσουν τον πολιτικό κόσμο της χώρας σε αλλαγές που θα αποτρέψουν τη προδιαγεγραμμένη πορεία σήψης και παρακμής, έχουν καταλήξει σε πλήρη αποτυχία.

Ο πολιτικός κόσμος επιμένει σε αυτό –ίσως και το μόνο- που ξέρει πολύ καλά να κάνει και εφαρμόζει εδώ και δεκαετίες: να επιλέγει τα εύκολα, να αποφεύγει διαρθρωτικές αλλαγές, να αποκρούει οποιοδήποτε μακροπρόθεσμο σχέδιο αλλαγής της φυσιογνωμίας της χώρας.

Και προφανώς η κατάληξη σε ένα μίγμα μέτρων που σε πρώτο πλάνο έχει τη μείωση μισθών και συντάξεων, τη φορολογική επιβάρυνση των πολλών και την αδιάκριτη οριζόντια κάθε είδους περικοπή, ελαφρύνοντας παράλληλα φορολογικά τους λίγους, θα είναι το αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης. Δυστυχώς κανείς πλέον δε μπορεί να αιτιολογήσει αυτή τη στάση.

Με μία απλή αναγωγή είναι αντιληπτό πως οι διάφορες «φορολογικές λίστες» περιέχουν περισσότερα εν δυνάμει φορολογικά έσοδα από ότι όλες οι τελευταίες φοροεπιδρομές μαζί, οι κάθε λογής «πελατειακές εξυπηρετήσεις που παρακάμπτουν τους γενικούς κανόνες» στερούν περισσότερους πόρους απ’ ότι εξοικονομούνται με την περιστολή των δημόσιων δαπανών, οι συνεχείς αναβολές συγκρότησης ενός εθνικού σχεδίου παραγωγικής αναδόμησης συνεπάγονται το καθημερινό κλείσιμο μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων με επακόλουθη την απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας, που καμία ισοδύναμη ρύθμιση κατάργησης κατώτατων μισθών δε μπορεί να αντισταθμίσει.

Μία τέτοιας κλίμακας παταγώδης αποτυχία όταν δεν ερμηνεύεται ως μία συνεχής προσπάθεια εξυπηρέτησης ολίγων και ισχυρών σε βάρος της κοινωνίας των πολιτών, εξηγείται ως η πλήρης ανικανότητα αντίληψης, αντίδρασης και σχεδιασμού. Σίγουρα, όλοι όσοι διαχειρίστηκαν την τύχη της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι ανίκανοι, όμως, σίγουρα πάλι, αρκούν δυναμικές μειοψηφίες να καθορίσουν τη λειτουργία ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος.

Αυτές οι δυναμικές μειοψηφίες κατόρθωσαν στο πλαίσιο της προηγούμενης τεχνητής ευμάρειας να υποσκάψουν τη λειτουργία των κομμάτων, να θέσουν φραγμούς στην πρόσβαση των ηγεσιών στην πληροφόρηση και να οδηγήσουν τους ηγέτες των κομμάτων σε Λουδοβίκειες τακτικές, εγκαταλείποντας τον πλουραλισμό χάριν της ομοφωνίας ενός κλειστού κύκλου συμβούλων, μία πρακτική που και σήμερα υπηρετείται.

Το φαινόμενο των «ηγεσιών καρτέλ» έχει και τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κατάσταση σήμερα. Ηγέτες που δεν ακούν και δε βλέπουν, δεν ξέρουν και δεν αντιλαμβάνονται την κοινωνική κατάσταση.

Ο χρόνος στην πολιτική έχει το δικό του ρυθμό: πράξεις που αργούν ολόκληρες δεκαετίες μπορούν να γίνουν πραγματικότητα εντός κάποιων ωρών. Και αναλογικά: δράσεις που για χρόνια ολόκληρα δεν πραγματώθηκαν μπορούν λίγο να επηρεάσουν την ιστορία, όμως πρωτοβουλίες που εντός κάποιων ημερών τελικώς εκδηλώνονται μπορούν να αλλάξουν τον ρού της σημαντικά.

Σαφώς η αισιοδοξία δεν πρέπει να μας εγκαταλείπει όμως επίσης και η υπερφίαλη αντιμετώπιση της πραγματικότητας αποτελεί κάκιστο σύμβουλο.

Ας αναλογιστούμε τις ευθύνες μας, ας πραγματοποιήσουμε την αυτοκριτική μας και ας επιλέξουμε: θα επιτρέψουμε σε δυναμικές υστερόβουλες μειοψηφίες να καθορίσουν την τύχης της χώρας μας, ή θα αντιδράσουμε επιλέγοντας το εθνικά δίκαιο, αληθές και κοινωνικά επωφελές.

Έργο χωρίς πρωταγωνιστές

(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ" στις 29/09/2012)

Το πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση στην οικονομία και το πόσο αυτό επηρεάζει κάθε κοινωνική έκφανση είναι πλέον κοινός τόπος. Δυστυχώς αυτή η τοποθέτηση εξαιτίας της επιπολαιότητας ή της ανευθυνότητας όσων χειρίστηκαν τις τύχες της χώρας στην απαρχή της κρίσης αναδείχθηκε σε πρόσχημα αιτιολόγησης σκληρών μέτρων αλλά και δικαιολόγησης άδικων παρεμβάσεων.

Πολλοί, όπως και ο γράφων, θεώρησαν πως τα διδάγματα των εκλογών του Μαΐου και του Ιουνίου θα ωθούσαν το πολιτικό προσωπικό της χώρας στην υιοθέτηση συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών, στην κατεύθυνση της οικονομικής ανασύνταξης αλλά και της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.

Δυστυχώς γινόμαστε μάρτυρες μιας καθημερινής διάψευσης των προσδοκιών μας. Γιατί πώς μπορούμε να αιτιολογήσουμε την επανάληψη αυτής της λογικής, όταν όλοι γνωρίζουμε τη βίαιη επίθεση στα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων κατά τα τελευταία δύο χρόνια ή όταν παρακολουθήσαμε τις τόσες προεκλογικές κορόνες περί «άλλης στρατηγικής διαπραγμάτευσης», περί «ισοδύναμων μέτρων» κ.λπ.;

Η λήψη μέτρων στην παραπάνω κατεύθυνση είναι επιεικώς απαράδεκτη και κατ’ ουσίαν καταστροφική για την κοινωνική συνοχή.

Αλλά ας μη γελιόμαστε, δεν είναι η τρόικα που επιβάλλει αυτά τα μέτρα. Είναι η ανεπάρκεια του πολιτικού κόσμου να συγκρουστεί με κατεστημένα και να βρει λύσεις σε καταστάσεις που απαιτούν μεγαλύτερη διαχειριστική ικανότητα απ’ ό,τι η εύκολη οριζόντια παρέμβαση σε μισθούς και συντάξεις.

- Η περιβόητη φορολογική μεταρρύθμιση αποτελεί ακόμη ένα σχέδιο στα χαρτιά.

- Η ανάγκη καταπολέμησης της καθημερινής φοροδιαφυγής, όπως για παράδειγμα η υποχρεωτική χρήση της πιστωτικής ή της φοροκάρτας -με παράλληλη τη μείωση στο ΦΠΑ των αγαθών που διακινούνται με αυτόν τον τρόπο- συνεχίζει να αποτελεί μία «συζήτηση».

- Το Εθνικό Σύστημα Υγείας απαξιώνεται καθημερινά μέσω της υποβάθμισης των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών, ενώ παράλληλα το κράτος δεν τολμά ουσιαστική παρέμβαση εξορθολογισμού των δαπανών, όπως τα ευρωπαϊκά πρότυπα υπαγορεύουν.

- Η εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, όμως και αυτή η συζήτηση απουσιάζει από το δημόσιο διάλογο.

Πολλές φορές στο παρελθόν έχει διατυπωθεί η άποψη περί συγκρότησης ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση, κάτι που δυστυχώς έχει αργήσει τόσο, ώστε να θεωρείται παρωχημένο. Η Ελλάδα απαιτεί πλέον ένα «εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης», στο οποίο όλες οι δράσεις μείωσης δαπανών οφείλουν να αντιστοιχηθούν με συγκεκριμένα αντίστροφα μέτρα στο μέλλον. Για να το θέσω διαφορετικά, αυτούς που σήμερα θίγουμε με τα μέτρα οφείλουμε αύριο να τους προστατεύσουμε και να τους δώσουμε το δικαίωμα πάλι να ορθοποδήσουν.

Ένα κράτος που οδηγεί την ίδια του την κοινωνία σε ανεπανόρθωτη αναστάτωση οδηγεί τους πολίτες του στον αφανισμό. Μία κοινωνία ασύντακτη αποτελεί απειλή για το μέλλον του κράτους.

Όσοι δεν μπορούν αυτό να το αντιληφθούν ας αντιληφθούν κάτι πιο απτό: Οποιαδήποτε περαιτέρω μείωση σε μισθούς και συντάξεις αποτελεί σφραγίδα αποτυχίας της εφαρμοζόμενης πολιτικής και των εκφραστών της. Συνεπώς κάθε συζήτηση περί κόκκινων γραμμών είναι τόσο αυτονόητη, ώστε καθίσταται μάλλον περιττή.

Είτε αλλάζουμε ρότα σήμερα στη βάση ενός ρεαλιστικού σχεδίου, φυσικά εντός του ευρώ, είτε όσοι αντέξουμε θα βιώσουμε αυτά που έζησαν οι γονείς μας μερικές δεκαετίες παλαιότερα.