Κύπρος: Δηκτικές διδαχές

Άρθρο στο thepaper.gr

Η κατάληξη των εν-εξελίξει διεργασιών στην Κύπρο είναι πιθανό –κατ’ άλλους πολύ πιθανό- να αναδείξει ως την πλέον συμφέρουσα επιλογή, είτε βραχυπρόθεσμα, αναφορικά με το «κούρεμα» ή τη φορολόγηση των καταθέσεων, τις επιπτώσεις στα ταμεία προνοίας κλπ, είτε μακροπρόθεσμα, αναφορικά με τη δυσκολία διατήρησης θέσεων εργασίας στα τραπεζικά ιδρύματα ή την εν γένει τραπεζική πίστη, την επιλογή του αρχικού σχεδίου πρότασης της Τρόικα. Η επίθεση στον πυρήνα του παραγωγικού μοντέλου της Κύπρου, καθιστώντας την φυγή κεφαλαίων πλέον σίγουρη, αποτέλεσε το βασικό επιχείρημα «πανηγυρικής» άρνησης του πρώτου σχεδίου, με το σύνολο όμως των χειρισμών να μην κατορθώνουν την αποφυγή της επίθεσης, αλλά και να επιτείνουν –κάτι που θα φανεί και στο κοντινό μέλλον- ακόμη περισσότερες αρνητικές εξελίξεις.

Σε κάθε περίπτωση το σύνολο της εξελιχθείσης ιστορίας είναι εξαιρετικά χρήσιμο ως διδαχή, επιτρέποντας δύο βασικές συμπερασματικές διαπιστώσεις για τον τρόπο της σύγχρονης πολιτικής διεργασίας στην Ευρώπη, αλλά και την επαναφορά μίας τοποθέτησης από την περίοδο απόρριψης του Ευρωσυντάγματος από τη Γαλλία.

Συμπέρασμα Πρώτο: Οι πρόσκαιροι ηρωισμοί του «ΟΧΙ», όχι απλά δεν προέβαλαν εναλλακτικό σχέδιο ρεαλιστικής πολιτικής στόχευσης, αλλά ενέτειναν μία δύσκολη κατάσταση, που η χρονική της επιμήκυνση θέτει στο τραπέζι ακόμη περισσότερα εμπόδια. Σε αυτό το σημείο είναι εξαιρετικά εύληπτο να κατανοήσει κανείς τι θα συνέβαινε και στην Ελλάδα στην περίπτωση που η μονολιθική άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας το 2012: κανένας καλύτερος δρόμος, αλλά επώδυνα πισωγυρίσματα στην εφαρμογή ενός σχεδίου με ενδεχομένως επαχθέστερους όρους. Τι πιο σαφές από τον τρόπο αντιμετώπισης της Τρόικα και του Eurogroup στην περίπτωση της Κύπρου;

Συμπέρασμα Δεύτερο: η περίοδος των εύκολων διακηρύξεων και υποτιθέμενων λύσεων έχει παρέλθει όχι μόνο εξαιτίας της κρίσης αλλά και του επιπέδου και της πολυπλοκότητας της διεργασίας που λαμβάνει χώρα στην Ευρώπη. Η κατάλληλη προετοιμασία και ένα σχέδιο με συγκεκριμένους στόχους και στρατηγική είναι όχι απλά προαπαιτούμενο αλλά περισσότερο από αυτονόητη ανάγκη για να μπορέσουμε να ορθοποδήσουμε. Στην Κύπρο η διόγκωση των δημοσιονομικών της μεγεθών (διπλασιασμός του χρέους της μέσα στα δύο προηγούμενα χρόνια), αλλά και η προβληματική διόγκωση των μεγεθών των τραπεζών (ενδεχομένως με την αρνητική συνέπεια και του «Ελληνικού» PSI), έθεταν σταδιακά τις δομές της σημερινής αποτύπωσης. Όμως ποιο σχέδιο, και από ποιους, έλαβε υπόψιν του αυτήν την κατάληξη;

Τρίτον, η βασική τοποθέτηση της κρίσης: Πριν από μία δεκαετία περίπου ήταν εξαιρετικά της «μόδας» να επαναλαμβάνουμε πως η «πολιτική Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» είναι ακόμη πολλά βήματα πίσω, και για τους θιασώτες του «ρεαλισμού» στις Διεθνείς Σχέσεις, σχέδιο ανέφικτο. Ενδεχομένως όντως οι πολιτικές ηγεσίες στην Ευρώπη να επιδιώκουν την ικανοποίηση των εσωτερικών τους ισορροπιών έναντι της ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών στο Σύνολό τους. Εμείς, οι χώρες του Νότου, εάν παραμείνουμε θεατές αυτής της εξέλιξης, πολύ γρήγορα θα πιαστούμε για ακόμη μία φορά απροετοίμαστοι σε μία ακόμη επερχόμενη κρίση.

Δυστυχώς, τόσο η κοινωνική αφύπνιση όσο και η συνειδητοποίηση του σχεδίου στο οποίο πρέπει να βαδίσουμε θα προσκρούει πάντα σε αυτήν την πάλη του μικροκομματισμού και της δημαγωγίας απέναντι στην υλοποίηση ενός σχεδίου για ένα μεγαλύτερο σκοπό: για την κοινωνική ευημερία, την κοινωνική πρόοδο.

Σε εμάς σήμερα έλαχε αυτή η αποστολή, να αντιστρέψουμε τους όρους του παιχνιδιού όπως το βιώνουμε, να αλλάξουμε τη μοίρα μας, όπως κάποιοι μέχρι σήμερα τη φτιάξανε.

Έχει γίνει ξανά στο παρελθόν, και ίσως δε χρειάζονται τόσο πεφωτισμένες ηγεσίες, όσο σκληραγωγημένες συνειδήσεις.